Copyright 101: Co musisz wiedzieć?

Prawo autorskie jest złożoną i często źle rozumianą dziedziną prawa.

Określa, w jaki sposób twórcy mogą wykorzystywać swoje dzieła i jak inni mogą z nich korzystać. Zrozumienie podstaw prawa autorskiego jest ważne dla każdego, kto tworzy lub wykorzystuje dzieła twórcze.

W tym poście na blogu omówimy podstawy prawa autorskiego i odpowiemy na niektóre często zadawane pytania.

Co to jest prawo autorskie?

Prawo autorskie to pojęcie prawne, które daje twórcy dzieła wyłączne prawa do używania i rozpowszechniania tego dzieła. Obejmuje to prawo do kopiowania, rozpowszechniania i tworzenia dzieł pochodnych na podstawie oryginalnego dzieła. Prawo autorskie ma na celu ochronę praw twórców i zapewnienie im godziwego wynagrodzenia za swoją pracę.

Prawo autorskie jest formą prawa własności intelektualnej, co oznacza, że ​​chroni wartości niematerialne, takie jak pomysły i dzieła twórcze. Inne formy prawa własności intelektualnej obejmują patenty, znaki towarowe i tajemnice handlowe.

Co może być objęte prawem autorskim?

Prawo autorskie obejmuje szeroki zakres twórczości, w tym:

• Dzieła literackie (takie jak książki, wiersze i artykuły)
• Utwory muzyczne (takie jak piosenki i utwory instrumentalne)
• Dzieła dramatyczne (takie jak sztuki teatralne i scenariusze)
• Prace artystyczne (takie jak obrazy, rysunki i fotografie)
• Filmy i inne utwory audiowizualne
• Programy komputerowe i oprogramowanie
• Prace architektoniczne

Lista nie jest wyczerpująca, a prawo autorskie może obejmować również inne rodzaje twórczości.

Jakie prawa mają właściciele praw autorskich?

Właściciele praw autorskich mają pakiet wyłącznych praw, w tym prawo do:

• Odtwórz pracę
• Rozpowszechniajcie kopie pracy
• Wykonaj pracę publicznie
• Pokaż pracę publicznie
• Twórz prace pochodne na podstawie pracy oryginalnej

Prawa te nie są jednak bezwzględne. Istnieje kilka wyjątków i ograniczeń prawa autorskiego, które pozwalają na pewne wykorzystanie materiałów chronionych prawem autorskim bez zgody właściciela praw autorskich.

Jak długo trwają prawa autorskie?

Czas trwania ochrony praw autorskich różni się w zależności od rodzaju utworu i kraju, w którym utwór powstał. Na przykład w Stanach Zjednoczonych ochrona praw autorskich na ogół trwa przez całe życie autora plus 70 lat. W niektórych przypadkach dzieła stworzone przez wielu autorów lub podmioty korporacyjne mogą mieć różne okresy obowiązywania praw autorskich.

Po wygaśnięciu praw autorskich utwór przechodzi do domeny publicznej i może być używany przez każdego bez zgody właściciela praw autorskich.

Jak uzyskać ochronę praw autorskich?

Ochrona praw autorskich jest automatyczna w momencie tworzenia dzieła. Nie ma potrzeby rejestrowania pracy w żadnej agencji rządowej lub urzędzie. Jednak zarejestrowanie utworu w Urzędzie ds. Praw Autorskich Stanów Zjednoczonych może zapewnić pewne korzyści, takie jak możliwość wniesienia pozwu o naruszenie oraz możliwość dochodzenia ustawowego odszkodowania.

Aby zarejestrować utwór, właściciel praw autorskich musi złożyć wniosek w Urzędzie ds. Praw Autorskich i uiścić opłatę. Zgłoszenie musi zawierać kopię utworu podlegającego rejestracji oraz pewne inne informacje, takie jak nazwisko autora i data powstania.

Co to jest dozwolony użytek?

Dozwolony użytek to doktryna prawna, która w pewnych okolicznościach zezwala na wykorzystanie materiałów chronionych prawem autorskim bez zgody właściciela praw autorskich. Dozwolony użytek jest określany indywidualnie dla każdego przypadku i zależy od takich czynników, jak cel i charakter wykorzystania, charakter dzieła chronionego prawem autorskim, ilość i istotność wykorzystanej części oraz wpływ wykorzystania na rynek pracy oryginalnej.

Przykłady dozwolonego użytku obejmują:

• Wykorzystywanie niewielkiej części dzieła chronionego prawem autorskim do celów krytyki, komentarzy, reportaży, nauczania, stypendiów lub badań.
• Parodia lub satyra dzieła chronionego prawem autorskim
• Wykorzystywanie dzieła chronionego prawem autorskim w programie informacyjnym lub dokumencie do celów reportażowych lub edukacyjnych.

Należy zauważyć, że dozwolony użytek nie stanowi bezwzględnej obrony przed naruszeniem praw autorskich. Przy ustalaniu, czy dany użytek jest dozwolony, sądy wezmą pod uwagę wszystkie okoliczności konkretnego przypadku.

Co to jest naruszenie?

Naruszenie praw autorskich ma miejsce, gdy ktoś korzysta z dzieła chronionego prawem autorskim bez pozwolenia właściciela praw autorskich lub bez podlegania jednemu z wyjątków lub ograniczeń prawa autorskiego. Naruszenie może przybierać różne formy, takie jak kopiowanie lub rozpowszechnianie utworu bez pozwolenia, tworzenie dzieł pochodnych na podstawie oryginalnego utworu lub publiczne wykonywanie lub wyświetlanie utworu bez pozwolenia.

Jeśli okaże się, że ktoś naruszył prawa autorskie, właściciel praw autorskich może domagać się odszkodowania, takiego jak rekompensata pieniężna za wszelkie zyski, jakie sprawca osiągnął z korzystania z dzieła chronionego prawem autorskim, lub za wszelkie szkody poniesione przez właściciela w wyniku naruszenia.

Jak mogę chronić własne dzieło chronione prawem autorskim?

Istnieje kilka kroków, które możesz podjąć, aby chronić własne dzieło chronione prawem autorskim, w tym:

• W tym informacje o prawach autorskich dotyczące Twojej pracy, takie jak „Prawa autorskie [rok] [nazwisko autora]. Wszelkie prawa zastrzeżone."
• Zarejestrowanie swojej pracy w Urzędzie ds. Praw Autorskich Stanów Zjednoczonych w celu uzyskania dodatkowej ochrony prawnej i korzyści
• Korzystanie z technologii zarządzania prawami cyfrowymi (DRM) w celu zapobiegania nieautoryzowanemu kopiowaniu lub rozpowszechnianiu Twojej pracy
• Monitorowanie Internetu pod kątem nieautoryzowanego wykorzystania Twojej pracy i podejmowanie działań w celu ich usunięcia lub zapobieżenia im
• Licencjonowanie swojej pracy innym osobom za opłatą lub na określonych warunkach

Należy zauważyć, że samo stworzenie dzieła nie gwarantuje ochrony na mocy prawa autorskiego. Utwór musi być oryginalny i utrwalony w materialnej formie, a właściciel praw autorskich musi posiadać wyłączne prawa do używania i rozpowszechniania utworu.

Co powinienem zrobić, jeśli ktoś naruszył moje prawa autorskie?

Jeśli uważasz, że ktoś naruszył Twoje prawa autorskie, możesz wykonać kilka kroków, aby wyegzekwować swoje prawa, w tym:

• Skontaktować się bezpośrednio ze stroną naruszającą prawo i poprosić o zaprzestanie korzystania z Twojego dzieła chronionego prawem autorskim
• Wysłanie listu o zaprzestaniu działalności do strony naruszającej, ostrzegające ją przed podjęciem działań prawnych, jeśli nie przestaną korzystać z Twojego dzieła chronionego prawem autorskim
• Złożenie pozwu do sądu przeciwko naruszającemu w celu uzyskania odszkodowania i/lub wydania nakazu zapobieżenia dalszemu naruszeniu

Należy pamiętać, że pozwy o naruszenie praw autorskich mogą być złożone i kosztowne, dlatego przed podjęciem jakichkolwiek działań prawnych często najlepiej skonsultować się z prawnikiem.

Rodzaje praw autorskich

W tej sekcji omówimy różne rodzaje praw autorskich i wyjaśnimy, co obejmuje każdy z nich.

1. Prawa autorskie literackie

Prawa autorskie do literatury obejmują dzieła pisane, takie jak powieści, wiersze, artykuły i inne dzieła beletrystyki i literatury faktu. Ten rodzaj praw autorskich chroni słowa i idee zawarte w pracy pisemnej i daje właścicielowi praw autorskich wyłączne prawa do powielania, rozpowszechniania i wykonywania pracy.

2. Prawa autorskie muzyczne

Muzyczne prawa autorskie obejmują kompozycje, piosenki i inne utwory muzyczne. Ten rodzaj praw autorskich chroni melodię, tekst i aranżację utworu muzycznego oraz daje właścicielowi praw autorskich wyłączne prawa do powielania, rozpowszechniania i wykonywania utworu.

3. Prawa autorskie artystyczne

Artystyczne prawa autorskie obejmują dzieła sztuki, takie jak obrazy, rysunki i fotografie. Ten rodzaj praw autorskich chroni oryginalność i kreatywność dzieła sztuki oraz daje właścicielowi praw autorskich wyłączne prawa do powielania, rozpowszechniania i wyświetlania dzieła.

4. Dramatyczne prawa autorskie

Dramatyczne prawa autorskie obejmują sztuki teatralne, scenariusze i inne dramatyczne dzieła. Ten rodzaj praw autorskich chroni dialogi, postacie i fabułę utworu dramatycznego oraz daje właścicielowi praw autorskich wyłączne prawa do powielania, rozpowszechniania i wykonywania utworu.

5. Prawa autorskie audiowizualne

Prawa autorskie audiowizualne obejmują filmy, wideo i inne utwory, które łączą elementy dźwiękowe i wizualne. Ten rodzaj praw autorskich chroni treść i strukturę utworu audiowizualnego oraz daje właścicielowi praw autorskich wyłączne prawa do powielania, rozpowszechniania i wyświetlania utworu.

6. Prawa autorskie architektoniczne

Prawa autorskie do obiektów architektonicznych obejmują oryginalne projekty budynków, budowli i innych dzieł architektonicznych. Ten rodzaj praw autorskich chroni oryginalność i kreatywność projektu oraz daje właścicielowi praw autorskich wyłączne prawa do powielania, rozpowszechniania i wyświetlania dzieła.

7. Prawa autorskie do oprogramowania

Prawa autorskie do oprogramowania obejmują programy komputerowe i oprogramowanie. Ten rodzaj praw autorskich chroni kod i strukturę oprogramowania oraz daje właścicielowi praw autorskich wyłączne prawa do powielania, rozpowszechniania i używania oprogramowania.

8. Prawa autorskie do bazy danych

Prawa autorskie do baz danych obejmują zbiory danych, takie jak katalogi, katalogi i inne kompilacje informacji. Ten rodzaj praw autorskich chroni organizację i strukturę danych oraz daje właścicielowi praw autorskich wyłączne prawa do powielania, rozpowszechniania i używania bazy danych.

9. Prawa moralne

Prawa osobiste to rodzaj praw autorskich, które chronią integralność dzieła i reputację autora. Prawa te obejmują prawo do bycia identyfikowanym jako autor utworu, prawo do zapobiegania modyfikowaniu lub zniekształcaniu utworu w sposób, który zaszkodziłby reputacji autora, oraz prawo do odcięcia się od utworu, który został zmodyfikowany lub zniekształcony w sposób, który zaszkodzi reputacji autora.

10. Domena publiczna

Prace należące do domeny publicznej nie są chronione prawem autorskim i każdy może z nich korzystać bez zgody właściciela praw autorskich. Prace mogą wejść do domeny publicznej z kilku powodów, w tym z powodu wygaśnięcia okresu obowiązywania praw autorskich, dlatego, że właściciel praw autorskich zadedykował utwór do domeny publicznej lub ponieważ utwór nie kwalifikuje się do ochrony praw autorskich.

Przykłady pozwanych spraw marek dotyczących praw autorskich

W ostatnich latach było kilka głośnych spraw, w których marki zostały pozwane za naruszenie praw autorskich. W tej sekcji omówimy niektóre z tych przypadków i wyjaśnimy, co się stało w każdym z nich.

1. Urban Outfitters kontra naród Navajo

W 2012 r. Naród Navajo pozwał Urban Outfitters za naruszenie znaku towarowego i indyjskiej ustawy o sztuce i rzemiośle. The Navajo Nation twierdziło, że Urban Outfitters używał nazwy i projektów Navajo bez pozwolenia na ubraniach i akcesoriach, w tym „hipsterskich majtkach Navajo” i „flaszówce z nadrukiem Navajo”.

Sprawa została rozstrzygnięta poza sądem w 2016 r., a firma Urban Outfitters zgodziła się usunąć wszelkie odniesienia do „Navajo” ze swoich produktów i zapłacić narodowi Navajo nieujawnioną sumę pieniędzy.

2. Gucci kontra Forever 21

W 2017 roku luksusowa marka modowa Gucci pozwała sprzedawcę szybkiej mody Forever 21 za naruszenie znaku towarowego, twierdząc, że Forever 21 skopiował kilka projektów będących znakami towarowymi Gucci, w tym zielono-czerwono-zielone i niebiesko-czerwono-niebieskie paski.

Sprawa została rozstrzygnięta poza sądem w 2018 roku, a Forever 21 zgodziło się zaprzestać używania spornych projektów i zapłacić Gucci nieujawnioną sumę pieniędzy.

3. Nike kontra MSCHF

W 2021 roku Nike pozwał kolektyw artystyczny MSCHF za naruszenie praw autorskich i osłabienie znaku towarowego w związku ze współpracą „Satan Shoes” z raperem Lil Nas X. Buty, które były zmodyfikowanymi Nike Air Max 97, miały pentagram, odwrócony krzyż i kroplę ludzka krew w podeszwie.

Firma Nike twierdziła, że ​​buty mogą powodować zamieszanie i osłabiać wartość jej znaku towarowego oraz że firma MSCHF naruszyła swoje prawa autorskie, wykorzystując swój projekt bez pozwolenia.

Sprawa została rozstrzygnięta poza sądem, a MSCHF zgodziło się odkupić „szatańskie buty” i zaoferować zwrot pieniędzy klientom, którzy je kupili.

4. Apple kontra Samsung

W 2011 roku gigant technologiczny Apple pozwał Samsunga za naruszenie praw autorskich do jego smartfonów i tabletów Galaxy. Apple twierdziło, że Samsung skopiował projekt i funkcjonalność swojego iPhone'a i iPada, w tym ekran dotykowy i układ ikon.

Sprawa trafiła do sądu w 2012 roku, a ława przysięgłych przyznała Apple odszkodowanie w wysokości 1,05 miliarda dolarów. Sprawa była kilkakrotnie apelowana, a ostatecznie odszkodowanie zostało zmniejszone do 539 milionów dolarów w 2018 roku.

5. Disney kontra Redbox

W 2018 roku gigant medialny Disney pozwał firmę Redbox zajmującą się wynajmem kiosków za naruszenie praw autorskich w związku ze sprzedażą kodów cyfrowych do filmów Disneya. Disney twierdził, że Redbox nie był upoważniony do sprzedaży kodów i że naruszyło to jego prawa autorskie.

Sprawa została rozstrzygnięta poza sądem w 2019 roku, a Redbox zgodził się zaprzestać sprzedaży kodów cyfrowych i zapłacić Disneyowi nieujawnioną sumę pieniędzy.